Alexander Pechtold

Pechtold spreekt op de speciale formatiebijeenkomst die D66 hield op 13 oktober 2017.
Pechtold spreekt op de speciale formatiebijeenkomst die D66 hield op 13 oktober 2017.

Alexander Pechtold (1965) studeerde kunstgeschiedenis en archeologie in Leiden. Tijdens zijn studietijd werkte hij als veilingmeester in Den Haag. Pechtold, lid geworden van D66 in 1989, verkreeg in 1994 zijn eerste politieke functie als gemeenteraadslid in Leiden. Twee jaar later werd hij wethouder in diezelfde stad, met wisselende portefeuilles door de jaren heen. In 2003 werd hij benoemd tot burgemeester van Wageningen.

Inmiddels was Pechtold in 2002 door het congres van D66 gekozen tot partijvoorzitter. In die functie maakte hij de roerige periode rondom de deelname van D66 aan het tweede kabinet-Balkenende mee en de interne onvrede en conflicten die daarop volgden. Toen minister voor Bestuurlijke vernieuwing en Koninkrijksrelaties Thom de Graaf in 2005 aftrad, volgde Pechtold hem op. Zijn ministerschap was van korte duur: de D66-ministers dienden juni 2006 hun ontslag in toen de Tweede Kamerfractie geleid door Lousewies van der Laan  haar steun voor het kabinet introk naar aanleiding van de affaire rond het VVD-Tweede Kamerlid Ayaan Hirsi Ali.

Pechtold stelde zich daarop kandidaat voor het lijsttrekkerschap bij de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006. Hij raakte verwikkeld in een felle strijd met de toenmalige fractievoorzitter Van der Laan, die hij net wist te winnen. Bij de Kamerverkiezingen behaalde D66  slechts drie zetels. Al met al belandde de partij in een diepe crisis, de derde in haar bestaan.

In de jaren daarop wist Pechtold D66 echter uit het slop te halen. Hij ontpopte zich tot een uitstekend debater en populair politicus – in 2007 en 2009 verkoos de parlementaire pers hem tot politicus van het jaar. Ondanks de kleine Kamerfractie werd Pechtold zeer invloedrijk in de parlementaire oppositie. Intern trok hij de teugels strak aan. D66, tot dan toe meer een partij van vrijblijvendheid, moest professioneler worden en centraler worden aangestuurd.

De aanpak van Pechtold was niet zonder succes. Met hem als lijsttrekker kreeg D66 bij de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni 2010 tien zetels. Pechtold onderhandelde zelfs over kabinetsdeelname in de vorm van ‘paars-plus’ (VVD, PvdA, D66 en GroenLinks). Dat liep stuk; in plaats daarvan vormden de VVD en het CDA een gedoogkabinet met de PVV. D66 bleef in de oppositie en Pechtolds populariteit steeg verder. In 2012 verscheen zijn boek Henk, Ingrid en Alexander, een verslag van zijn gesprekken met mensen die bij de Kamerverkiezingen van 2010 op de PVV hadden gestemd. In de oppositie stelde D66 zich – met de SGP en de ChristenUnie – ‘constructief’ op: diverse keren hielp de partij het tweede kabinet-Rutte van VVD en PvdA aan een meerderheid in de Eerste kamer.

Op 15 maart 2017 behaalde Pechtold zijn grootste succes door bij de Tweede Kamerverkiezingen 19 zetels te behalen. Hij loodste D66 in een coalitie met VVD, CDA en ChristenUnie. Pechtold trad niet toe tot dit derde kabinet-Rutte, maar bleef als fractievoorzitter in de Kamer – tot hij in oktober 2018 besloot uit de politiek te stappen. Na zijn politieke carrière bekleedde Pechtold verschillende bestuursfuncties in het publieke domein. In 2019 werd hij algemeen directeur van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen.

 

Pechtold voert campagne bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010
Pechtold voert campagne bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010.
Pechtold neemt afscheid als partijleider op het partijcongres in oktober 2018.
Pechtold neemt afscheid als partijleider op het partijcongres in oktober 2018.